3D tarayıcı ile implant üstü ölçü alma işlemi dijital diş hekimliğinin en önemli yeniliklerinden biri olarak, implant destekli protezlerin pasif uyumunu yüksek hassasiyetle sağlamayı hedefler. Geleneksel ölçü tekniklerinde görülebilen deformasyon, büzülme veya taşkınlık gibi hatalar, dijital tarama ile büyük ölçüde ortadan kaldırılır. Ağız içi tarayıcılar, implant pozisyonunu, yumuşak doku konturlarını ve komşu diş ilişkilerini üç boyutlu olarak kaydederek laboratuvar ortamında CAD/CAM tabanlı tasarım ve üretime doğrudan veri sağlar.
Dijital ölçü sürecinde implant üstü ölçü parçaları kullanılarak implantın üç boyutlu konumu yazılıma doğru şekilde aktarılır. Tarama verileri, STL veya benzeri formatlarda laboratuvara gönderilir ve sanal model üzerinde protez tasarımı yapılır. Bu yöntem, özellikle çoklu implant vakalarında implantlar arası mesafe ve açısal farklılıkların hassas şekilde kaydedilmesini sağlar.
Direkt Dijital Tarama Yöntemi
Direkt dijital tarama, ağız içi tarayıcı ile implant üzerine yerleştirilen scanbody'lerin doğrudan taranması esasına dayanır. Bu yöntemde, ölçü kaşığı veya elastomer ölçü materyali kullanılmaz böylece ölçü materyalinden kaynaklı deformasyon riski ortadan kalkar. Tarama sırasında implant çevresindeki yumuşak dokuların net şekilde kaydedilmesi için retraksiyon ipleri veya yumuşak doku şekillendiriciler kullanılabilir.
Avantajları arasında hızlı veri elde etme hasta konforunun yüksek olması ve ölçü tekrarının kolay yapılabilmesi yer alır. Ancak ağız içi tarayıcının optik erişimini kısıtlayan derin implant yerleşimleri veya aşırı tükürük birikimi gibi durumlarda veri kalitesi düşebilir. Bu nedenle operatörün tarama tekniklerine hâkim olması ve tarama yol haritasını doğru planlaması kritik önemdedir.
Endirekt Dijital Tarama (Model Üzerinden)
Endirekt dijital tarama, ağızdan alınan geleneksel ölçünün laboratuvarda alçı modele dökülmesi ve bu modelin masaüstü tarayıcı ile dijitalleştirilmesi yöntemidir. Bu yaklaşım ağız içi tarayıcı erişiminin zor olduğu vakalarda veya klinikte dijital tarayıcı bulunmadığında tercih edilir. Model taraması, yüksek çözünürlüklü optik veya lazer tarayıcılarla yapılır ve implant pozisyonu, model üzerindeki analoglar ve scanbody'ler aracılığıyla dijital ortama aktarılır.
Bu yöntemin avantajı laboratuvar ortamında kontrollü tarama yapılabilmesi ve optik engellerin minimuma indirilmesidir. Ancak ölçü materyali ve alçı model aşamalarında oluşabilecek boyutsal değişiklikler, dijital veriye yansıyabilir.
İmplant üstü ölçü alma, dental implantların üzerine yapılacak protezlerin ağız içindeki implant pozisyonu, açısı, yumuşak doku konturları ve komşu diş ilişkilerini yüksek hassasiyetle kaydetme işlemidir. Bu süreçte implant üzerine yerleştirilen ölçü parçaları aracılığıyla konum bilgisi ölçü materyali ya da dijital tarama yoluyla laboratuvara aktarılır. Ölçü sürecinde temel amaç protezin implantlara pasif uyumunu sağlamak, oklüzyon ve estetik hedefleri doğru şekilde karşılamak ve klinik-laboratuvar arasındaki uyumsuzluk riskini en aza indirmektir.
Diş hekimliğinde ölçü alırken protez ve restorasyonların uyumu, estetiği ve uzun ömürlülüğü açısından dikkatli olmak gerekir. Geleneksel yöntemler onlarca yıldır güvenilir sonuçlar sunuyor. Dijital teknolojilerin gelişmesiyle birlikte ölçü alma süreci hız, doğruluk ve hasta konforu açısından önemli bir dönüşüm geçirmiştir.
Dijital ölçü alma ile geleneksel ölçü yöntemleri arasındaki farklar şöyledir;
Hassasiyet: Dijital ölçüler, optik tarama sayesinde boyutsal deformasyon riskini ortadan kaldırırken geleneksel ölçülerde malzeme büzülmesi veya genleşmesi görülebilir.
Hasta Konforu: Dijital tarama, ölçü kaşığı ve elastomer malzeme kullanımını ortadan kaldırarak öğürme refleksi ve nefes alma zorluğunu azaltır. Geleneksel yöntemler bazı hastalarda rahatsızlık yaratabilir.
Süre: Dijital ölçü alma, verilerin anında işlenip laboratuvara iletilmesini sağlar. Geleneksel ölçülerde ölçü alma, model dökümü ve kargo süreçleri ek zaman gerektirir.
Tekrar Edilebilirlik: Dijital veriler kolayca arşivlenip yeniden kullanılabilir. Geleneksel ölçüler fiziksel olarak saklanmalı ve zamanla bozulabilir.
Laboratuvar Süreci: Dijital ölçüler doğrudan CAD/CAM üretim sürecine entegre olur. Geleneksel ölçülerde model dökümü ve tarama gibi ek adımlar gerekir.
Maliyet ve Ekipman: Dijital sistemler başlangıçta yüksek yatırım gerektirir. Geleneksel yöntemler düşük ekipman maliyetine sahiptir ancak uzun vadede iş gücü ve malzeme giderleri daha yüksektir.
Hata Kaynakları: Dijital ölçülerde operatör tekniği ve tarayıcı erişimi kritik geleneksel ölçülerde ise malzeme karışım oranı, sertleşme süresi ve çıkarma sırasında deformasyon riski yüksektir.
Dijital diş hekimliğinde doğru tarama elde edilen verilerin hassasiyetini, protez uyumunu ve tedavi başarısını doğrudan etkileyen kritik bir aşamadır. Ağız içi tarayıcıların sağladığı hız ve konfor, ancak doğru tekniklerle kullanıldığında maksimum verim sunar. Operatörün tarama sırasındaki el hareketleri, tarama sırası, optik erişim ve veri işleme süreci nihai modelin doğruluğunu belirleyen temel faktörlerdir.
Doğru tarama için dikkat edilmesi gereken teknikler şöyledir;
Tarama Sırası ve Yolu
Tarama işlemi, belirlenmiş bir başlangıç noktasından sistematik olarak ilerlemelidir. Genellikle oklüzal yüzeylerden başlanır, ardından bukkal ve lingual/palatal yüzeylere geçilir. Bu yöntem veri setlerinin eksiksiz ve hizalı olmasını sağlar. Rastgele tarama yönleri, yazılımın veri birleştirme sürecinde boşluklar veya hatalar oluşturabilir.
Optik Erişim ve Görüş Açısı
Tarayıcı ucunun diş yüzeylerine dik veya hafif açılı konumlandırılması, yansıma ve gölgelenmeyi azaltır. Derin implant bölgelerinde veya posterior bölgelerde optik erişimi artırmak için yanak retraktörleri, dil ekartörleri ve tükürük emiciler kullanılmalıdır.
Nem ve Tükürük Kontrolü
Tükürük, kan veya yoğun nem, tarama verilerinde parazit oluşturabilir. Tarama öncesinde hava spreyi ile yüzeyler kurutulmalı, gerekirse pamuk rulolar veya izolasyon sistemleri kullanılmalıdır. Bu durum özellikle yumuşak doku konturlarının net kaydedilmesi için önemlidir.
Hareket Hızı ve Stabilite
Tarayıcı başlığının çok hızlı hareket ettirilmesi veri kaybına, çok yavaş hareket ettirilmesi ise gereksiz veri yoğunluğuna yol açabilir. Dengeli, sabit ve kontrollü bir hız, yazılımın nokta bulutunu doğru şekilde oluşturmasını sağlar.
Veri Kontrolü ve Eksik Alan Tamamlama
Tarama tamamlandıktan sonra yazılım üzerinde eksik veya bozuk alanlar kontrol edilmeli, gerekirse ilgili bölgeler yeniden taranmalıdır. Eksik veriler, protez uyumunu olumsuz etkileyebileceği için işlem bitmeden bu düzeltmeler yapılmalıdır.
Onex Dental'in 3D tarayıcı çözümleri, implant üstü ölçü alma sürecinde hem klinik hem de laboratuvar tarafında yüksek hassasiyet, hız ve hasta konforu sağlayan dijital bir dönüşüm sunar. Gelişmiş optik tarama teknolojisi, implant pozisyonunu ve yumuşak doku detaylarını milimetrik doğrulukla kaydederek, CAD/CAM tabanlı protez tasarımına doğrudan veri aktarımı yapar. Böylece geleneksel ölçü yöntemlerinde görülebilen deformasyon, büzülme veya tekrar ölçü alma gibi sorunlar büyük ölçüde ortadan kalkar; tedavi süreci kısalır, hata payı azalır ve hasta memnuniyeti artar.
Onex Dental'in 3D tarayıcılarıyla implant ölçü almanın avantajları şöyledir;
